- BESA
- I.BESAfons Thessaliae inter Ossam et Olympum. Strabo l. 8. Sed in emendatis exemplaribus legitur Bisa, Βὶςα est nomen tribus in agro Arrico. Idem l. 9.II.BESAnomen Dei, in Abydo Aegypti urbe culti, de cuius oraculo sic Amm. Marcellin. l. 19. Quoniam quidam praesentes, pars per alios, desideriorum indice missa Scripturâ supplicationibus expresse conceptis, consulia Numinum scitabantur, chartulae seu membranae continentes quae petebantur, post data quoque responsa interdum remanebant in Fano. Ex his aliqua ad Imperatorem malgne sunt missa (Constantium indigitat) qui ut erat etc. Nempe obsignatas tradebant Consultores, vel qui ab ipsis missi consultorum vice fungebantur, tabellas, quas Sacerdotes ad adyta ferebant, atque inde responsa referebant: ubi quibus fraudibus uti sint soliti, habes apud Anton. van Dalen de Oraculis Dissertat. II. p. 320. et seqq. Nec vero solum nomen Idoli, sed et urbis fuit in Aegypto, in regione Thebaide, quam Antinoum seu Antinopolim Hadriavus postea, in memoriam Antonoi appellavit, huicque novo scilicet numini, pulsôverteri, consecravit. Retinuerunt tamen vocem etiam postea, alterâ Graecâ relictâ, urbis incole diu, unde fuêre, qui de duobus unum nomen componerent et oppidum istud Bessantinoum appellarent. Photius Patriarcha de Helladio Scriptore Aegyptio, Οὗτος, inquit, ὁ ςυγγραφεὺς ὁ ταῦτα ςυνταξάμενος, γενος μὲν Αἰγύπτιος ἦν, πόλεως δὲ τῆς Α᾿ντινόου, ἢ ώς ἀυτὸς ἐπιγράφει, Βηςαντινόου, Iste auctor, qui haec composuit, gente quidem Aegyptius erat, oriundus vero ex urbe Antinoo, seu ut ipse inscribit, Besantinoo: duorum nempe Numinum appellationibus in unum conflatis, ut in Hermeraclas, Hermathena Heraclammon, Hermammon. Besam autem nomen fuisse unius ex Aegyptiorum Diis, Ammianus docet l. c. Oppidum est Abydum, in Thebaidis parte situm extrema. Hic BESAE Dei localiter appellati oraculum quondum futura pandebat. Hincque, ut in aliis Deorum nominibus, sic in isto accidit, ut viri etiam illud usurparent Aegyptii. Inde erat Besa ille, qui sub Decio crucis Eugangelium sanguine suô obsignat. Etiam ille forte, qui veteri proverbiô notatus est, Βηςᾶς ἕςτηκεν: homo ob fatuitatem Alexandriae celebris, ubi Machaon fabulas suas docuit, etc. Vide Salmasium Not. ad Ael. Spartian. in Hadriano c. 14. et ad Solin. p. 71. ubi urbem illam Abydum primitus dictam fuisse, in qua Besa θεὸς ἐγχώριος καὶ τοπικὸς colebatur, docet ex Ammiano Matcellin l. cit.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.